Ochrona psa przed kleszczami to jeden z najważniejszych elementów troski o zdrowie naszego pupila. Kleszcze nie są jedynie uciążliwymi pasożytami – stanowią realne zagrożenie, przenosząc groźne choroby takie jak babeszjoza, borelioza, anaplazmoza czy erlichioza. Wbrew powszechnemu przekonaniu, że kleszcze czyhają wyłącznie w lasach, te niewielkie pajęczaki coraz częściej zamieszkują miejskie parki, przydomowe ogrody, a nawet trawniki pod blokami. Wystarczy więc krótki spacer, aby Twój pies mógł się zetknąć z kleszczem. Co więcej, kleszcze są aktywne niemal przez cały rok – ich hibernacja obejmuje zazwyczaj tylko najbardziej mroźne dni, a już przy temperaturze 5-7 stopni Celsjusza ponownie stają się aktywne. Z tego powodu całoroczna profilaktyka przeciwkleszczowa nie jest przesadą, lecz koniecznością. W niniejszym artykule przedstawimy kompleksowe metody ochrony psa przed kleszczami, omówimy dostępne preparaty farmakologiczne, przybliżymy najczęstsze choroby odkleszczowe oraz podpowiemy, jak skutecznie zabezpieczyć swojego czworonoga.
Spis treści
- 1 Dlaczego kleszcze są tak niebezpieczne dla psów
- 2 Choroby odkleszczowe u psów – najważniejsze informacje
- 3 Metody ochrony psa przed kleszczami
- 4 Leczenie farmakologiczne chorób odkleszczowych
- 5 Jak prawidłowo zabezpieczyć psa przed kleszczami
- 6 Kiedy udać się do weterynarza
- 7 Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Dlaczego kleszcze są tak niebezpieczne dla psów
Kleszcze to pajęczaki należące do pasożytów zewnętrznych, które na wszystkich etapach swojego rozwoju – od larwy, przez nimfę, aż po dorosłego osobnika – żywią się krwią swoich żywicieli. Na terenie Polski występuje aż 19 różnych gatunków kleszczy, z których najbardziej rozpowszechnionymi są kleszcz pospolity oraz kleszcz łąkowy. Ten ostatni jest głównym nosicielem pierwotniaków wywołujących babeszjozę – jedną z najbardziej śmiertelnych chorób odkleszczowych u psów.
Proces pobierania krwi przez kleszcza trwa kilka dni, podczas których pajęczak wpuszcza do organizmu żywiciela toksyny, substancje zapobiegające krzepnięciu krwi oraz środki znieczulające. Dzięki tym substancjom ukłucie jest na ogół całkowicie bezbolesne, co sprawia, że właściciele często nie zauważają kleszcza przez długi czas. W tym okresie dochodzi do transmisji patogenów – bakterii, wirusów czy pierwotniaków odpowiedzialnych za rozwój groźnych chorób.
Największą aktywność kleszcze wykazują wiosną i jesienią, szczególnie w miesiącach maj, czerwiec, sierpień i wrzesień. Jednak ze względu na coraz cieplejsze zimy, kleszcze mogą być aktywne praktycznie przez cały rok. Wystarczy kilka cieplejszych dni, aby te pajęczaki obudziły się z zimowego uśpienia i rozpoczęły polowanie na potencjalnych żywicieli.
Choroby odkleszczowe u psów – najważniejsze informacje
Babeszjoza – najgroźniejsza choroba odkleszczowa
Babeszjoza, nazywana również piroplazmozą, to choroba pasożytnicza wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Babesia, głównie Babesia canis. Pasożyty te dostają się do organizmu psa podczas ukąszenia przez zarażonego kleszcza i atakują erytrocyty – czerwone krwinki. Pierwotniaki przenikają do wnętrza komórki, gdzie gwałtownie się rozmnażają, co prowadzi do rozerwania krwinki. Następnie atakują kolejne erytrocyty, powodując reakcję łańcuchową, która kończy się masowym zniszczeniem czerwonych krwinek i ciężką anemią.
W Polsce babeszjoza była po raz pierwszy opisana w latach 60. XX wieku na Lubelszczyźnie. Obecnie przypadki tej choroby odnotowuje się w całym kraju, choć szczególnie zagrożone są regiony północne, północno-wschodnie i wschodnie. Pierwsze objawy mogą pojawić się już w ciągu kilku dni od zarażenia, choć czasem okres inkubacji trwa do kilku tygodni.
Objawy babeszjozy u psa obejmują:
- Apatię i osowiałość – pies staje się posmutniały, nie chce się bawić ani wychodzić na spacery
- Wysoką gorączkę dochodzącą nawet do 40-41 stopni Celsjusza
- Brak apetytu oraz wymioty i biegunkę
- Ciemne zabarwienie moczu – charakterystyczny objaw wynikający z rozpadu czerwonych krwinek, mocz może przybierać kolor od ciemnobrązowego po czerwony
- Bladość błon śluzowych
- Żółtaczkę
- Oddychanie przyspieszone i płytkie
- Osłabienie i problemy z poruszaniem się
Nieleczona babeszjoza prowadzi do uszkodzenia narządów wewnętrznych, szczególnie nerek i wątroby, a także do zaburzeń pracy układu krążenia. W ciężkich przypadkach może dojść do niewydolności wielonarządowej i śmierci zwierzęcia, często w ciągu zaledwie kilkudziesięciu godzin od pojawienia się pierwszych objawów.
Borelioza – choroba z długim okresem inkubacji
Borelioza, znana również jako choroba z Lyme lub krętkowica kleszczowa, to bakteryjna choroba zakaźna wywoływana przez krętki z rodzaju Borrelia, głównie Borrelia burgdorferi. Nazwa pochodzi od miasta Lyme w stanie Connecticut w USA, gdzie w latach 70. XX wieku po raz pierwszy rozpoznano tę chorobę. W Europie głównym nosicielem bakterii jest kleszcz pospolity oraz kleszcz jeżowy.
Do zakażenia dochodzi podczas żerowania kleszcza, przy czym transmisja bakterii następuje zazwyczaj po upływie 24-48 godzin od przyssania się pasożyta. W przeciwieństwie do babeszjozy, borelioza rozwija się znacznie wolniej – pierwsze objawy mogą pojawić się dopiero po kilku tygodniach, a nawet miesiącach od ukąszenia. Co więcej, nie u każdego zarażonego psa rozwiną się objawy chorobowe – badania wskazują, że symptomy występują u około 5-10 procent seropozytywnych zwierząt.
Charakterystyczne objawy boreliozy u psów to:
- Kulawizna o charakterze wędrującym – ból jednej kończyny przenosi się po kilku dniach na inną
- Zapalenie stawów z obrzękiem i bólem
- Gorączka
- Letarg i osłabienie
- Utrata apetytu
- Powiększenie węzłów chłonnych
- W zaawansowanych przypadkach – uszkodzenie nerek, problemy neurologiczne, zapalenie mięśnia sercowego
U psów, w przeciwieństwie do ludzi, nie występuje charakterystyczny rumień wędrujący, co znacznie utrudnia szybką diagnozę. Choroba często ma charakter nawrotowy – po kilku dniach intensywnych objawów może nastąpić poprawa, a następnie kolejny rzut choroby.
Inne choroby odkleszczowe
Poza babeszjozą i boreliozą kleszcze mogą przenosić także inne groźne choroby:
Anaplazmoza – wywoływana przez bakterie z rodzaju Anaplasma, powoduje gorączkę, letarg, utratę apetytu, bóle stawów i kulawiznę. Objawy są niespecyficzne i podobne do innych chorób odkleszczowych.
Erlichioza – wywoływana przez bakterie z rodzaju Ehrlichia, prowadzi do gorączki, letargu, utraty masy ciała, powiększenia węzłów chłonnych oraz problemów krwotocznych.
Odkleszczowe zapalenie mózgu (KZM) – groźna choroba wirusowa rzadko spotykana u psów, ale niezwykle niebezpieczna dla ludzi. U psów może powodować objawy neurologiczne.
Metody ochrony psa przed kleszczami
Preparaty spot-on – krople na kark
Krople przeciwko kleszczom, zwane spot-on, to jedna z najpopularniejszych i najskuteczniejszych metod ochrony. Aplikuje się je bezpośrednio na skórę psa – zazwyczaj w okolicy karku lub łopatek u małych psów, natomiast u większych zwierząt rozsmaruje się je wzdłuż kręgosłupa lub punktowo (między łopatkami i przy ogonie). Substancja czynna wnika w skórę i rozprzestrzenia się po całym ciele, tworząc warstwę ochronną.
Najczęściej stosowane substancje czynne w kroplach to:
- Fipronil – insektycyd o działaniu kleszczobójczym i przeciwpchlnym
- Permetryna – silny środek odstraszający i zabijający pasożyty (uwaga: toksyczna dla kotów!)
- Amitraza – substancja o działaniu odstraszającym kleszcze
- Imidakloprid – skuteczny przeciwko pchłom i częściowo przeciwko kleszczom
- Fluralaner – nowoczesna substancja o długotrwałym działaniu
- IR3535 – repelent stosowany również w preparatach dla ludzi
Krople działają zazwyczaj przez 3-4 tygodnie, choć niektóre preparaty zapewniają ochronę nawet do 12 tygodni. Po aplikacji nie należy kąpać psa przez około 48 godzin, aby nie zmyć substancji ochronnej. Ważne jest również, aby preparat został nabrany bezpośrednio na skórę, a nie tylko na sierść – w przeciwnym razie skuteczność może być znacznie obniżona.
Zalety kropli spot-on:
- Łatwość aplikacji
- Wysoka skuteczność
- Ochrona przed wieloma pasożytami jednocześnie
- Brak konieczności noszenia dodatkowych akcesoriów
Wady:
- Konieczność regularnego powtarzania aplikacji
- Możliwość zmycia podczas kąpieli
- Mniejsza skuteczność u psów o gęstej, długiej sierści
- Ryzyko zlizania preparatu
- Możliwość wystąpienia podrażnień skóry
Obroże przeciwkleszczowe
Obroże insektobójcze to bardzo wygodna forma ochrony przed kleszczami, zapewniająca długotrwałe działanie – nawet do 8 miesięcy. Obroża powoli uwalnia substancje czynne, które rozprowadzają się po skórze i sierści psa, tworząc barierę ochronną odstraszającą i zabijającą kleszcze.
Na rynku dostępne są obroże oparte na substancjach chemicznych (np. deltametryna, flumetrina, imidakloprid) oraz obroże z olejkami eterycznymi. Popularne preparaty to Foresto, Kiltix czy Preventic. Obroża Foresto, zawierająca imidakloprid i flumetrinę, zapewnia ochronę przez okres 8 miesięcy i jest zalecana dla psów od 7. tygodnia życia.
Zalety obroży przeciwkleszczowej:
- Bardzo długi okres działania
- Łatwość użycia – wystarczy założyć i nosić
- Nie wymaga regularnego pamiętania o aplikacji
- Niektóre obroże są wodoodporne
- Często mają także działanie repelencyjne, odstraszając kleszcze zanim przyczepi się do psa
Wady:
- Mogą powodować podrażnienia skóry na szyi
- Pies może zdjąć obrożę lub zgubić ją podczas zabawy
- Nie wszystkie obroże są wodoodporne – niektóre trzeba zdejmować przed kąpielą
- Zabrudzenia zmniejszają skuteczność
- Nie nadają się dla bardzo młodych szczeniąt (poniżej 7-12 tygodni)
- Ryzyko dla małych dzieci mających kontakt z psem
Tabletki doustne
Tabletki przeciw kleszczom to stosunkowo nowa, ale coraz bardziej popularna metoda ochrony. Po połknięciu substancje czynne wchłaniają się przez przewód pokarmowy i dostają się do krwiobiegu. Gdy kleszcz przyssie się do psa i zacznie żerować, przyjmuje wraz z krwią środek, który powoduje jego paraliż i śmierć.
Najczęściej stosowane substancje czynne w tabletkach to:
- Afoksolaner
- Fluralaner
- Sarolaner
- Lotilaner
Działanie tabletek rozpoczyna się zazwyczaj w ciągu 24 godzin od podania, a ochrona utrzymuje się przez 1-3 miesiące w zależności od preparatu. Przykładowo, tabletki AdTab można stosować u psów od 8. tygodnia życia przy minimalnej wadze 1,3 kg.
Zalety tabletek:
- Bardzo wysoka skuteczność
- Brak ryzyka zmycia podczas kąpieli
- Idealne dla psów z częstymi kąpielami
- Brak ryzyka kontaktu dzieci z preparatem
- Świetne dla psów wystawowych (brak odgniecenia sierści)
Wady:
- Konieczność regularnego podawania
- Niektóre psy niechętnie połykają tabletki
- Ostrożność u zwierząt z chorobami wątroby i przewodu pokarmowego
- Kleszcz musi rozpocząć żerowanie, aby preparat zadziałał (brak działania repelencyjnego)
- Wyższy koszt w porównaniu do innych metod
Spraye i aerozole
Preparaty w formie spraya można podzielić na te działające krótkotrwale (kilka godzin) oraz długofalowo (do 4 tygodni). Krótkodziałające spraye stosuje się bezpośrednio przed spacerem, spryskując sierść psa, szczególnie kończyny i brzuch. Preparaty długofalowe działają podobnie jak krople spot-on.
Zalety sprayów:
- Możliwość dokładnego pokrycia całego ciała
- Szybkie działanie
- Wygodne przy stosowaniu doraźnym
- Przydatne jako dodatkowa ochrona
Wady:
- Krótki okres działania (w przypadku sprayów tymczasowych)
- Konieczność aplikacji przed każdym spacerem
- Ryzyko wdychania preparatu podczas aplikacji
- Trudniejsza aplikacja u niespokojnych psów
Leczenie farmakologiczne chorób odkleszczowych
Leczenie babeszjozy
Podstawą leczenia babeszjozy jest podanie leku pierwotniakobójczego, który eliminuje pasożyta Babesia canis z erytrocytów. W Polsce jedynym zarejestrowanym preparatem jest Imizol (dwupropionian imidokarbu). Substancja czynna – imidokarb – podawana jest w dawce 5-6 mg/kg masy ciała domięśniowo lub podskórnie (nigdy dożylnie). Preparat ten w 90 procentach przypadków eliminuje pierwotniaki już po jednorazowym podaniu, a wyraźna poprawa widoczna jest w ciągu 24-48 godzin. W razie potrzeby dawkę można powtórzyć po 14 dniach.
Inne preparaty stosowane za granicą (ale niezarejestrowane w Polsce) to:
- Berenil (diminazen) – aceturan diminazenu w dawce 3,5-5 mg/kg masy ciała
- Oxopirvedine – preparat zawierający fanamidynę i oksomemazynę
- Błękit trypanu – dożylnie w dawce 10 mg/kg
Leczenie wspomagające babeszjozy obejmuje:
- Kroplówki nawadniające i odżywiające
- Antybiotyki (amoksycylina, doksycyklina) – zapobiegają wtórnym zakażeniom bakteryjnym
- Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) – łagodzą ból i stan zapalny
- Leki moczopędne – wspierają funkcję nerek
- Leki przeciwwymiotne i przeciwbiegunkowe
- Glikokortykosteroidy – w przypadku silnej reakcji zapalnej
- Preparaty wspierające wytwarzanie nowych erytrocytów
- W ciężkich przypadkach – transfuzja krwi
Leczenie boreliozy
Podstawą terapii boreliozy jest długotrwała antybiotykoterapia. Najczęściej stosowane antybiotyki to:
Doksycyklina – lek pierwszego wyboru z grupy tetracyklin
- Dawka: 5-10 mg/kg masy ciała doustnie, 1-2 razy dziennie
- Czas leczenia: 4-6 tygodni
Amoksycylina – antybiotyk beta-laktamowy
- Dawka: 20 mg/kg masy ciała doustnie, 3 razy dziennie
- Czas leczenia: 4-6 tygodni
- Szczególnie zalecana u młodych psów
Cefaleksyna – antybiotyk z grupy cefalosporyn
- Stosowana jako alternatywa w przypadku nietolerancji innych antybiotyków
Azytromycyna – makrolid stosowany w przypadkach oporności
Ceftriakson – w ciężkich przypadkach z powikłaniami
Leczenie wspomagające boreliozy obejmuje:
- Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) – łagodzą ból stawów i stan zapalny
- Kroplówki – w przypadkach z odwodnieniem
- Leki wspierające pracę nerek i wątroby
- W przypadku powikłań nerkowych – dieta niskobiałkowa i leczenie nerkozastępcze
Ważne jest, aby kontynuować terapię przez cały zalecony okres, nawet jeśli objawy ustąpią wcześniej. Większość psów dobrze reaguje na leczenie, a poprawa widoczna jest już w ciągu 3-5 dni od rozpoczęcia antybiotykoterapii. Należy jednak pamiętać, że antybiotyki często nie eliminują całkowicie krętków z organizmu, a jedynie tłumią objawy choroby.
Jak prawidłowo zabezpieczyć psa przed kleszczami
| Metoda ochrony | Czas działania | Częstotliwość aplikacji | Zalecana dla |
|---|---|---|---|
| Krople spot-on | 3-12 tygodni | Co 1-3 miesiące | Większość psów, psy aktywne |
| Obroża przeciwkleszczowa | Do 8 miesięcy | Co 6-8 miesięcy | Psy noszące obroże, psy bez częstych kąpieli |
| Tabletki doustne | 1-3 miesiące | Co 1-3 miesiące | Psy z dziećmi w domu, psy wystawowe, psy często kąpane |
| Spray krótkodziałający | Kilka godzin | Przed każdym spacerem | Dodatkowa ochrona w miejscach wysokiego ryzyka |
Regularne kontrole po spacerach
Niezależnie od stosowanej metody ochrony farmakologicznej, kluczowe jest regularne przeglądanie sierści psa po każdym spacerze. Kleszcze nie przyssają się natychmiast – potrzebują czasu na przemieszczenie się w głąb sierści i znalezienie odpowiedniego miejsca do ukąszenia. Dokładne obejrzenie psa pozwala na wychwycenie kleszcza zanim zdąży się przyssać.
Miejsca, gdzie kleszcze najchętniej się ukrywają:
- Okolice uszu
- Pysk i głowa
- Szyja
- Pachy
- Przestrzenie między palcami łap
- Okolice genitaliów
- Fałdy skórne
Po znalezieniu wędrującego kleszcza można go usunąć za pomocą zwykłej rolki do czyszczenia ubrań. W przypadku już przyssanego pajęczaka należy użyć specjalnego przyrządu (kleszczówki, kleszczkarty) lub pęsety, chwytając kleszcza jak najbliżej skóry i wyciągając zdecydowanym, ale delikatnym ruchem bez obracania i ściskania.
Szczepienia przeciwko chorobom odkleszczowym
Na polskim rynku dostępne są szczepionki przeciwko boreliozie i babeszjozie. Należy pamiętać, że szczepionki te nie zapobiegają ukąszeniu przez kleszcza, ale chronią przed rozwojem choroby lub łagodzą jej przebieg.
Szczepienie przeciwko boreliozie:
- Polega na podaniu dwóch dawek preparatu w odstępie 3-5 tygodni
- Wymaga corocznych szczepień przypominających
- Szczególnie zalecane dla psów często przebywających w lasach i na terenach zielonych
Szczepienie przeciwko babeszjozie:
- Dostępna szczepionka nie zapobiega zachorowaniu, ale łagodzi przebieg choroby u części psów
- Skuteczność jest ograniczona
Zabezpieczenie środowiska
Aby zmniejszyć ryzyko kontaktu psa z kleszczami, warto również zadbać o odpowiednie zabezpieczenie przydomowego ogrodu:
- Regularne koszenie trawnika
- Usuwanie wysokich traw i zarośli
- Uprawa roślin odstraszających kleszcze (wrotycz, chrzan, piołun, clematis)
- Utrzymywanie porządku i eliminowanie miejsc, gdzie mogą bytować gryzonie (naturalni żywiciele kleszczy)
- Regularne sprawdzanie i czyszczenie budy oraz legowiska psa
Kiedy udać się do weterynarza
Natychmiastowa wizyta u lekarza weterynarii jest konieczna, jeśli po kontakcie z kleszczem zaobserwujesz u psa którykolwiek z poniższych objawów:
- Apatia i osłabienie trwające dłużej niż dzień
- Wysoka gorączka
- Ciemne zabarwienie moczu
- Bladość błon śluzowych
- Utrata apetytu
- Kulawizna
- Wymioty lub biegunka
- Problemy z oddychaniem
- Obrzęk stawów
Czas ma kluczowe znaczenie – im szybciej zostanie postawiona diagnoza i wdrożone leczenie, tym większe szanse na pełne wyzdrowienie bez trwałych powikłań. Nieleczona babeszjoza może doprowadzić do śmierci psa w ciągu zaledwie kilkudziesięciu godzin, dlatego nie warto zwlekać z konsultacją weterynaryjną.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czy kleszcze są aktywne tylko latem?
Nie, to powszechny mit. Kleszcze są aktywne przez większą część roku. Hibernują tylko w najbardziej mroźne dni zimy, a już przy temperaturze 5-7 stopni Celsjusza ponownie się uaktywniają. Największą aktywność wykazują wiosną (maj-czerwiec) i jesienią (sierpień-wrzesień), ale przypadki chorób odkleszczowych odnotowuje się także w miesiącach zimowych. Z tego powodu zaleca się stosowanie preparatów ochronnych przez cały rok.
Jak szybko po ukąszeniu przez kleszcza może rozwinąć się choroba?
Zależy to od rodzaju choroby. W przypadku babeszjozy pierwsze objawy mogą pojawić się już po kilku dniach, choć czasem okres inkubacji wynosi do trzech tygodni. Borelioza rozwija się znacznie wolniej – symptomy często ujawniają się dopiero po kilku tygodniach, a nawet miesiącach od zarażenia. Warto wiedzieć, że do transmisji pierwotniaków babeszjozy dochodzi zazwyczaj po 48 godzinach żerowania kleszcza, natomiast bakterie boreliozy mogą zostać przeniesione po 24-48 godzinach.
Czy po przechorowaniu babeszjozy pies jest odporny na ponowne zakażenie?
Nie, przechorowanie babeszjozy nie daje odporności na kolejne zarażenie. Pies może zachorować wielokrotnie, dlatego tak istotna jest konsekwentna, całoroczna profilaktyka przeciwkleszczowa. Dodatkowo, po przebytej chorobie pies może pozostać nosicielem pierwotniaków Babesia do końca życia, co grozi nawrotami choroby.
Która metoda ochrony przed kleszczami jest najskuteczniejsza?
Nie ma jednej, uniwersalnie najlepszej metody – wybór zależy od indywidualnych potrzeb i trybu życia psa. Obroże zapewniają najdłuższą ochronę (do 8 miesięcy), ale mogą nie być odpowiednie dla psów często kąpiących się. Tabletki są bardzo skuteczne i bezpieczne dla dzieci mających kontakt z psem. Krople spot-on to złoty środek – łatwe w aplikacji i skuteczne, choć wymagają regularnego powtarzania. Warto skonsultować wybór z lekarzem weterynarii, który uwzględni wiek, stan zdrowia, rasę i styl życia Twojego pupila.
Czy mogę stosować preparat przeciwkleszczowy dla psa u mojego kota?
Absolutnie nie! Niektóre substancje bezpieczne dla psów są śmiertelnie toksyczne dla kotów. Najlepszym przykładem jest permetryna, powszechnie stosowana w preparatach dla psów, która u kotów powoduje ciężkie zatrucie mogące zakończyć się śmiercią. Jeśli w domu posiadasz zarówno psa, jak i kota, musisz być szczególnie ostrożny i zawsze wybierać preparaty odpowiednie dla danego gatunku. Po zaaplikowaniu kropli z permetryną należy uniemożliwić kontakt psa z kotem przez co najmniej 24-48 godzin.
Jak usunąć kleszcza, jeśli już się przyssał?
Kleszcza należy usunąć jak najszybciej za pomocą specjalnego narzędzia (kleszczówki, kleszczkarty) lub zwykłej pęsety. Chwytamy pajęczaka jak najbliżej skóry psa i wyciągamy zdecydowanym, ale delikatnym ruchem prostopadle do powierzchni skóry. Nie wolno obracać, ściskać ani wyrywać kleszcza gwałtownym szarpnięciem. Nie należy również smarować go tłuszczem, olejem, maścią czy alkoholem – takie działania mogą spowodować, że kleszcz wypluje zawartość swojego przewodu pokarmowego do rany, zwiększając ryzyko transmisji chorób. Po usunięciu kleszcza miejsce ukąszenia należy zdezynfekować i obserwować przez kilka dni.
Czy borelioza może przenieść się z psa na człowieka?
Nie, borelioza nie przenosi się bezpośrednio od psa do człowieka ani od psa do psa. Jedynym źródłem zakażenia jest ukąszenie przez kleszcza będącego nosicielem bakterii Borrelia. Jednak chory pies może przynieść kleszcza do domu, który następnie może zaatakować człowieka. Z tego powodu ważne jest regularne przeglądanie psa po spacerach i szybkie usuwanie kleszczy.
Ile kosztuje leczenie chorób odkleszczowych?
Koszty są zróżnicowane i zależą od wielu czynników, takich jak wielkość psa, stopień zaawansowania choroby i występujących powikłań. Podstawowe badania diagnostyczne kosztują około 100-200 zł. Leczenie babeszjozy (Imizol, kroplówki, antybiotyki) to wydatek rzędu 200-500 zł podczas pierwszych wizyt. W przypadku powikłań koszty mogą wzrosnąć nawet do kilku tysięcy złotych. Leczenie boreliozy (antybiotyki przez 4-6 tygodni) to koszt 100-1000 zł, w zależności od użytego preparatu i wielkości psa. Dlatego profilaktyka jest nie tylko skuteczniejsza, ale także znacznie tańsza od leczenia rozwiniętej choroby.
Czy szczepienie przeciwko boreliozie jest konieczne?
Szczepienie przeciwko boreliozie nie jest obowiązkowe, ale może być zalecane dla psów szczególnie narażonych na kontakt z kleszczami – mieszkających na terenach wiejskich, leśnych lub często wyprowadzanych na spacery do lasów i na łąki. Szczepionka nie gwarantuje stuprocentowej ochrony, ale znacznie zmniejsza ryzyko zachorowania. Wymaga podania dwóch dawek w odstępie 3-5 tygodni oraz corocznych szczepień przypominających.
Co zrobić, jeśli znalazłem kleszcza w domu?
Niektóre gatunki kleszczy, jak kleszcz budy, mogą żerować na tym samym psie w każdym stadium rozwoju i przetrwać w psim legowisku, budzie czy nawet w mieszkaniu. Jeśli znajdziesz kleszcza w domu, należy go natychmiast usunąć i zniszczyć (najlepiej spalić lub zalać alkoholem). Dokładnie wyczyść legowisko psa, budę i wszystkie miejsca, w których pies często przebywa. Rozważ zastosowanie preparatów do dezynfekcji środowiska. Jeśli problem się powtarza, skonsultuj się z weterynarzem w sprawie zmiany lub wzmocnienia metody ochrony przeciwkleszczowej.
Bibliografia
- Baneth G. Antiprotozoal treatment of canine babesiosis. Vet Parasitol. 2018;254:58-63. DOI: 10.1016/j.vetpar.2018.03.001 PMID: 29657012
- Littman MP, Goldstein RE, Labato MA, Lappin MR, Moore GE. ACVIM small animal consensus statement on Lyme disease in dogs: diagnosis, treatment, and prevention. J Vet Intern Med. 2006;20(2):422-434. DOI: 10.1892/0891-6640(2006)20[422:asacso]2.0.co;2 PMID: 16594606
- Littman MP, Gerber B, Goldstein RE, Labato MA, Lappin MR, Moore GE. ACVIM consensus update on Lyme borreliosis in dogs and cats. J Vet Intern Med. 2018;32(3):887-903. DOI: 10.1111/jvim.15085 PMID: 29566442
- Cardoso L. Fipronil and permethrin combination: a novel ectoparasiticide for dogs. Parasit Vectors. 2015;8:53. DOI: 10.1186/s13071-015-0672-1