Kocie oczy często określane są jako niezwykle tajemnicze i magiczne. Wrażenie to może dodatkowo potęgować sytuacja, gdy zwierzę posiada tęczówki o różnych kolorach. Nie ma to jednak nic wspólnego z jakimikolwiek paranormalnymi umiejętnościami czy właściwościami kotów. Różnobarwne tęczówki to nic innego, jak heterochromia – specyficzna wada rozwojowa występująca także u ludzi i innych zwierząt (np. psów). Co ją wywołuje? Czy jest groźna i powinno się ją leczyć?
Heterochromia to w największym skrócie zaburzenie rozwojowe polegające na różnicach w rozmieszczeniu barwnika w obrębie różnych obszarów tęczówki jednego oka bądź różnym zabarwieniu tęczówki jednego i drugiego oka. W pierwszym przypadku wada określana jest jako heterochromi iridis. Jeśli różnica w kolorze dotyczy jednego i drugiego oka u danego osobnika, wówczas zjawisko to nazywa się heterochromią iridium.
Z czego wynika heterochromia u kotów?
Heterochromia jest następstwem zaburzeń produkcji melaniny – grupy związków organicznych odpowiedzialnych za pigmentację. Zwiększenie lub zmniejszenie poziomu uwalniania się jej w organizmie doprowadza właśnie do zmiany koloru tęczówki oka. Choć wada ta dotyczy także ludzi, zdecydowanie częściej występuje wśród zwierząt. U kotów uwydatnia się najwcześniej po kilku tygodniach po narodzinach.
Rodzaje heterochromii
- Heterochromia całościowa – każde z oczu osobnika ma inny, jednobarwny kolor.
- Heterochromia częściowa – nazywana również jako sektorowa lub heterochromia jednego oka. W tym przypadku część tęczówki jest zabarwiona inaczej niż reszta oka.
- Heterochromia centralna – tęczówka ma różne kolory, jednak istotne jest ich rozmieszczenie. Jedna z barw otacza bezpośrednio źrenicę, a druga wypełnia pozostałą część tęczówki.
Kiedy heterochromia jest groźna?
Jeśli heterochromia jest wrodzoną wadą izolowaną, czyli występuje samodzielnie i nie ma żadnego związku z jakimikolwiek innymi schorzeniami, wówczas nie stanowi żadnego zagrożenia dla kota i nie wpływa na jego funkcjonowanie. Inny kolor tęczówki w takiej sytuacji nie powinien wywoływać negatywnych zdrowotnych następstw, przeszkadzać w widzeniu i powodować pojawienia się choćby najmniejszego dyskomfortu. Niegroźna heterochromia wrodzona ma podłoże genetyczne. W przypadku kotów występuje częściej u niektórych ras np. persów, japońskich bobtaili, kotów orientalnych krótkowłosych czy tureckich vanów. Ponadto wada ta statystycznie częściej pojawia się u osobników o białym umaszczeniu.
Heterochromia może jednak sygnalizować, że ze zdrowiem kota dzieje się coś niepokojącego. Bywa, że wada ta stanowi następstwo np. urazu mechanicznego (kolor tęczówki zmienia się pod wpływem krwawienia do gałki ocznej), stosowania niektórych leków lub przebytej infekcji. Kolor oczu jest w stanie zmienić się, gdy kot mierzy się z takimi chorobami, jak cukrzyca, nowotwór oka, jaskra, dysplazja siatkówki, zaćma, zapalenie otrzewnej czy niedorozwój nerwu wzrokowego.
Czy heterochromię należy leczyć?
Heterochromia będąca wadą izolowaną, która nie daje żadnych innych dodatkowych objawów i nie wpływa negatywnie na komfort życia kota, nie kwalifikuje się do leczenia. Właściciele zwierząt obdarzonych różnobarwnymi tęczówkami uważają często, że dzięki takiej właściwości ich pupile są pod wieloma względami wyjątkowe i unikatowe.
Alarmująca jednak powinna być sytuacja, gdy heterochromia pojawia się nagle. Szczególnie groźne dla zdrowia kota może być występowanie wraz z różnobarwnymi tęczówkami innych objawów chorobowych, np. apatia, wyraźne pogorszenie wzroku, nadmierne mruganie, ocieranie się pyszczkiem o meble, drapanie się w okolicach oczu itd. Wszystkie te symptomy mogą oznaczać, że heterochromia ma związek z poważniejszymi problemami zdrowotnymi i zwierzę powinno być jak najszybciej przebadane przez weterynarza.
Wsparcie merytoryczne przy powstaniu artykułu zapewniło wrocławskie Centrum Okulistyki Weterynaryjnej Eyevet – https://eyevet.pl/pl
